Het Mortselse stadsbestuur besliste om op 1 mei 2021 te starten met afvalophaling via het Diftar-systeem. Dat is opnieuw een belangrijke beslissing met invloed in elk gezin, waar geen enkele inspraak aan vooraf ging. De PVDA vindt dit een bijzonder slecht idee en roept het stadsbestuur om er op terug te komen. En wel om volgende redenen:
1. Diftar maakt afvalophaling duurder
Bij alle politieke partijen in de Mortselse gemeenteraad blijkt er een stevige onderschatting van de prijsstijgingen en praktische gevolgen die het gevolg zijn van Diftar, en waar ook bewoners van gemeenten waar het systeem werd ingevoerd van getuigen.
Enkele voorbeelden om dat duidelijk te maken
*Wie wekelijks een kleine zak buiten zette van 0,65 euro betaalde 2,6 euro per 4 weken. Na invoering van Diftar betaal je vast 25 cent per maand voor je 40l container en 12 cent per (tweewekelijkse) ophaling, samen 49 eurocent. Met twee containers van 5 kg betaal je nog eens 2,5 euro. Een prijsstijging van 2,6 euro naar 2,99 euro dus +15%. Om met Diftar bij 2,6 euro te blijven mag je gezin slechts om de twee weken een 40l container buiten zetten met 4,2 kg afval. (2,1 kg per huishouden per week).
*Wie wekelijks een grote zak buiten zette van 1,2 euro betaalt nu 4,8 euro per 4 weken. Na invoering van Diftar betaal je 90 cent per maand voor een 120l container en 30 cent per tweewekelijkse ophaling, samen 1,5 euro. Met twee containers van 12 kg betaal je nog eens 6 euro. Een prijsstijging van 4,8 naar 7,5 euro dus +56%. Om met dit systeem 4,8 euro te geraken mag je maar 2x per maand een 120l container buitenzetten met 6,5 kg afval. (3,25 kg per huishouden per week).
*Voor wie slechts om de twee weken een bruine zak gebruikte, zijn de prijsverschillen natuurlijk groter. Ook wie zwaardere zakken heeft, wat nauwelijks te vermijden is voor zware afvalresten als incontinentiemateriaal of pampers, is het prijsverschil groter. Wie 4 zakken gebruikte van 10 kg gaat van 4,8 euro naar 11,5 euro per maand dus +139%.
Het wordt voor de overgrote meerderheid van de Mortselaars duurder met prijsverhogingen die voor sommige gezinnen kunnen oplopen tot meer dan 80 euro per jaar. Zelfs wie erin slaagt minder afval te hebben, gaat vaak meer betalen. Voor gezinnen of buren die samen een container willen gebruiken om de vaste kost te verminderen (10,8 euro per jaar voor 120l), is dit uitgesloten. Dit heeft nochtans geen impact op de hoeveelheid afval.
2. Tegenover hogere prijs Diftar staat minder dienstverlening
Voor heel wat inwoners is het prijsverschil niet de enige reden waarom ze tegen de invoering van Diftar zijn. Met slechts één ophaling om de twee weken staat er tegenover de prijs een gehalveerde dienstverlening. Ieder moet dubbel zoveel afval stockeren en dubbel zo lang zijn afval bijhouden.
De Stad Mortsel stelt die verminderde dienstverlening ook duidelijk als doelstelling. Samen met de Vlaamse overheid stelt het stadsbestuur dat 240.000 euro die het bijdroeg aan deze openbare dienstverlening moet worden geschrapt. En dus extra moet betaald worden door de Mortselaar. Door het liberale beleid verdwijnt zo de rol van gemeentelijke dienstverlening uit het plaatje.
3. De containers zijn een probleem voor wie klein woont of minder mobiel is
De Diftar containers zijn meestal geen probleem voor alleenstaande woningen met een garage. Wel voor wie klein behuisd is, in een studio of appartement woont. Dat is een groot deel van de bevolking in Mortsel. Mensen van de Antwerpse straat en de Statielei zullen zelfs hun afval naar ondergrondse containers moeten brengen.
Een container in huis kan je geen kleine plaats geven als je enkel een keukentje hebt van enkele vierkante meter. Een container is moeilijker te verplaatsen voor wie minder mobiel is. En het afval moet twee weken bij je blijven staan, wat zeker tijdens de warmte voor geurhinder kan zorgen.
4. Met Diftar betaalt de kleine man het meest
De prijsverhoging is verbonden aan kilo's, niet aan inkomen. Voor wie een hoog inkomen heeft maakt de prijsverhoging dan ook weinig uit. 50 of 100 euro meer per jaar, die voelt dat verschil niet. Maar het zijn de kleine inkomens die buiten de sociale maatregelen vallen, die de invoering van Diftar het meest voelen. Het is zo niet de vervuiler die betaalt, het is de kleine man betaalt, en dat is fundamenteel onrechtvaardig. Vlaktaksen die geen rekening houden met je inkomen zijn de meest onrechtvaardige taksen. Wie een hoger inkomen heeft voelt ze niet.
Het beleid blijft herhalen: de "vervuiler" betaalt, we moeten minder afval "produceren". Ja, het is nodig om veel bewuster met afval om te gaan en mensen bewust te maken. Maar het zijn bedrijven die ons dat vuil leveren. Internet- en verpakkingsbedrijven maken vandaag extra fortuin dankzij corona met hopen overbodige verpakking. Aan het einde van de ketting maken afvalverwerkers als Indaver en Umicore hoge winsten. Maar diegene die ertussen zit krijgt de schuld toegewezen: de "vervuiler" betaalt. Wie is de grootste vervuiler juist, en hoe betaalt die?
5. Er is geen enkele inspraak geweest over de afbouw van dienstverlening en de verhoging van de prijzen
Voor de zoveelste keer voert het Mortsels stadsbestuur een belangrijke beslissing door zonder de bevolking actief te bevragen en te luisteren naar wat ze te zeggen heeft. Weer komen de mensen de uitwerking pas te weten als de beslissing gevallen is. Zo blijven aankondigingen van inspraak dode letter. Het moet stoppen dat bestuurders ongevraagd beslissingen nemen die ingrijpend zijn, vooral wie klein woont en leeft.
Ook het advies van de Mortselse Milieuraad (https://milieuraadmortsel.be/adv20/av200611d%20%20invoering%20DIFTAR-systeem%20voor%20restafval.htm), dat wel een standpunt innam en er duidelijk voor pleitte de gevolgen van de invoering van P+MD zakken af te wachten, werd door het stadsbestuur naast zich neer gelegd.