
Door druk van PVDA en actievoerders wordt poortjestaks afgeschaft
29 januari 2025
Op de eerste gemeenteraad van het jaar (28/1/2025) werd, na de aankondiging door het stadsbestuur half januari, een nieuw reglement goedgekeurd waarin de poortjestaks wordt afgeschaft. Eind oktober 2024 zag het er nog anders uit. Tientallen bewoners hadden een aangetekende brief van van het aftredende stadsbestuur (N-VA, Vooruit en Open VLD) dat ze een jaarlijkse belasting op hun achterpoortjes moesten betalen. Toen we hier over hoorden gingen we met de PVDA op zoek in de reglementen waar dit eigenlijk over ging.
Inderdaad, sinds 2010 had het lokaal bestuur al een reglement goedgekeurd tegen "de wildgroei van achterpoortjes". Dat zorgde voor een verplichte toelating met jaarlijkse belasting op iedereen die een achterpoortje had dat uitkwam op openbaar terrein.. Het reglement werd goedgekeurd door Groen, SP.a SPIRIT , CD&V+N-VA en Vlaams Belang.
Mensen die al meer dan jaren op dezelfde plek woonden, ontvingen dus nu voor het eerst een brief. Bleek dat het stadsbestuur al 14 jaar bezig was met het opmaken van een lijst van achterpoortjes, en dat het pas nog mensen op pad had gestuurd om foto's te maken en de achterpoortjes in kaart te brengen.
Daarom maakten we met de PVDA een persbericht, waarin we op het oude gemeentelijk reglement de naam "poortjestaks" plakten, wat meteen duidelijk maakte waar het eigenlijk om ging. Daarin kloegen we aan waarom deze belasting asociaal en onrechtvaardig was, vermits de achterpoortjes een sociale rol spelen voor veel gezinnen. Familie en buren springen er binnen, fietsen worden van straat gezet, ... We eisten de afschaffing van de poortjestaks.
De N-VA schepen reageerde in Gazet van Antwerpen:
"De poortjestaks is helemaal geen opgeviste belasting. (...) Deze belasting werd inderdaad in 2010 gestemd. Maar sindsdien zijn we er altijd mee bezig geweest. Deze belasting werd dan ook veel vroeger dan voor 2023 gevorderd en geïnd. Het kan zijn dat niet alle achterpoortjes van in het begin geïnventariseerd waren of dat mensen na een recente verhuis een poortje geïnstalleerd hebben, maar dat dit niet meteen werd geregistreerd. Dit is zeker geen belasting die plots werd opgevist." Volgens de schepen is de stad zeker niet de enige die deze belasting oplegt aan zijn inwoners. “We laten wel eens een benchmark uitvoeren of laten vergelijken waar met onze retributies staan tegenover andere steden en gemeenten. Hieruit bleek dat we met deze belasting zeker niet alleen staan. Over de hoogte van het bedrag in andere gemeenten heb ik geen zicht.”"
Het stadsbestuur was duidelijk niet van plan om in te binden. Dus gingen we met PVDA op pad in de Minervawijk om bij alle bewoners te horen wie de brief had ontvangen, en of ze het mogelijk zagen om samen een ludieke actie te doen op 1 december. Die zondagmorgen konden we rekenen op de enthousiaste steun van tientallen buurtbewoners, en was ATV aanwezig om een reportage te maken. Eens die reportage over de poortjestaks rondging, was het in een mum van tijd nationaal nieuws. In heel het land werd verontwaardigd gereageerd.
In die situatie konden al de partijen die het reglement in 2010 hadden ingevoerd (Groen, Vooruit (toen SP.a-spirit), N-VA, Vlaams Belang) niet anders meer dan de jaarlijkse belasting zo snel mogelijk af te schaffen. Het college nam de beslissing dan ook al half januari, twee weken voor de gemeenteraad, en communiceerde zonder het debat af te wachten "De poortjestaks wordt afgeschaft." Dankzij het protest was de afschaffing al een zekerheid nog voor de gemeenteraad samenkwam. Voor elke Mortselaar die de taks moest betalen, maakt het tijdens deze legislatuur. een verschil van 300 euro.
Op de gemeenteraad ging de stemming meteen over de invoering van een nieuw reglement waarbij elk achterpoortje nog steeds verplicht moet worden geregistreerd (zonder jaarlijkse belasting).
Onze vragen hoe dit nieuwe reglement zal uitgevoerd en gehandhaafd worden, bleven onbeantwoord. Geen voorbeelden hoe zo een reglement bestaat in andere gemeenten. Onduidelijkheid over wat de mensen die in oktober al een aangetekende brief kregen nog zouden moeten betalen. Onduidelijkheid over welke inwoners er opnieuw een brief gaan ontvangen over de verplichte registratie. Onduidelijkheid hoe mensen kunnen geholpen worden om een aanvraag te doen bij de stad, en hoe die toelating dan moet geregistreerd en betaald worden bij kantoor Rechtszekerheid in Antwerpen (50€). Onduidelijkheid of er opnieuw stadspersoneel gaat ingezet worden om foto’s te nemen van inwoners hun achterpoortje, zoals het vorige bestuur deed. Terwijl de taks nu perfect kon afgeschaft worden en alles ernstig geëvalueerd alvorens een nieuw reglement te stemmen.
Omdat een grondige evaluatie werd overgeslagen, onthielden we ons bij de stemming van het nieuwe reglement.
We zijn bijzonder blij dat door druk van PVDA en actievoerders, de poortjestaks is afgeschaft en we met zo een overwinning onze toetreding tot de gemeenteraad kunnen starten.